Charles Dickens được xem là một trong những nhà văn hiện thực lớn nhất của nước Anh thế kỷ 19. Ông đã miêu tả chân thực và sinh động cuộc sống của người dân Anh, đặc biệt là những người nghèo khổ và tầng lớp lao động. Các tác phẩm của Dickens như “Oliver Twist”, “David Copperfield”, “Great Expectations”, “A Tale of Two Cities” đã trở thành những tác phẩm kinh điển của văn học thế giới, được yêu thích và nghiên cứu cho đến ngày nay.
Nước Anh đã từng là một đế quốc hùng mạnh đô hộ rất nhiều nước thuộc địa khác rộng lớn hơn diện tích của lãnh thổ Anh. Sự xa hoa, lộng lẫy, “dòng máu” cao quý được xem là hình ảnh của một người Anh, những kẻ đã từng thống trị gần một nửa thế giới từng khiến vô số người khiếp sợ. Những tưởng mọi người tại nước Anh đều sống với “phần thưởng của tạo hóa” ấy. Nhưng không! Đọc tác phẩm của Charles Dickens, bạn sẽ bất ngờ rằng thực trạng xã hội vô cùng hỗn loạn của nơi đây!
Điều gì đã khiến Charles Dickens trở thành một bậc thầy trong việc khắc họa những bí mật tối tăm và những cuộc đời éo le trong xã hội Victoria, đến mức mỗi tác phẩm của ông không chỉ cuốn hút mà còn khiến độc giả phải suy ngẫm sâu sắc về những khía cạnh ẩn sâu của cuộc sống? Cùng DIMI BOOK tìm hiểu trong bài viết này nhé!
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Đôi nét về cuộc đời Charles Dickens
Charles Dickens (sinh ngày 7/2/1812 tại Portsmouth, Hampshire, Anh – mất ngày 9/6/1870 tại Gad’s Hill, gần Chatham, Kent) là một tiểu thuyết gia người Anh được xem là vĩ đại nhất trong thời kỳ Victoria. Ông để lại nhiều tác phẩm nổi bật cho văn học Anh, như: “Oliver twist”, “A Christmas Carol” (Bài ca Giáng Sinh), “David Copperfield”, “Bleak House” (Ngôi nhà ảm đạm), “A Tale of Two Cities” (Hai kinh thành), “Great Expectations” (Những kỳ vọng lớn lao), và “Our Mutual Friend” (Người bạn chung của chúng ta).
Charles Dickens chào đời trong một gia đình khá giả với tám anh chị em, nhưng số phận đã khiến cuộc sống của ông thay đổi hoàn toàn khi ông mới mười hai tuổi. Khi cha ông bị tạm giam vì nợ nần, Dickens bị buộc phải làm việc trong một xưởng đóng giày, nơi điều kiện lao động cực kỳ khắc nghiệt và sự lạnh nhạt từ cha mẹ đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm trí cậu bé. Ông nhớ lại những năm tháng đó với nỗi khổ tâm không thể diễn tả:
“Sự đau đớn thầm lặng không thể nói thành lời… cảm giác bị bỏ rơi và tuyệt vọng toàn diện; nỗi xấu hổ khi phải chịu đựng hoàn cảnh ấy… Toàn bộ bản chất của tôi bị đâm thủng bởi sự sầu muộn và ê chề.”
Tuy nhiên, chính giai đoạn khó khăn này đã rèn luyện trong Dickens một tinh thần kiên cường, với niềm tin mạnh mẽ rằng mọi điều đều có thể đạt được nhờ sự quyết tâm không ngừng. Đồng thời, những trải nghiệm đó đã hình thành nên những quan điểm sắc bén về công lý và cải cách xã hội, trở thành nền tảng vững chắc cho sự nghiệp văn học của ông.
Sự nghiệp văn chương của Charles Dickens
Charles Dickens, một trong những cây bút vĩ đại nhất trong lịch sử văn học Anh đã khởi đầu sự nghiệp viết lách với không ít lo lắng. Khi mới bắt đầu, ông e ngại bị châm chọc đến mức âm thầm gửi bản thảo đầu tay vào thùng thư dưới ánh sáng mờ nhạt của buổi đêm. Vào tuổi 22, khi tác phẩm đầu tiên của ông được xuất bản, niềm vui của ông lớn đến mức khiến ông đi lang thang khắp phố, mặt đẫm lệ. Dẫu vậy, tác phẩm này không mang lại cho ông bất kỳ khoản thù lao nào và các tác phẩm sau đó cũng không được trả quá cao. Dù vậy, ông vẫn kiên trì sáng tác, coi đó là mục đích sống của mình. Mặc dù bắt đầu với mức thù lao khiêm tốn, các tác phẩm cuối cùng của ông đã đạt mức giá kỷ lục chưa bao giờ có từ trước đó.
Trong hơn một thế kỷ qua, tiểu thuyết của Dickens đã đạt doanh số kỷ lục, chỉ sau tác phẩm của Shakespeare và Thánh Kinh. Trên sân khấu và màn ảnh, các tác phẩm của ông luôn được đón nhận nồng nhiệt. Không mưu cầu sự ngược dòng hay phá cách, ông là người “chiều chuộng đám đông”, vậy mà trong tất cả những tác gia Anh, Charles Dickens vẫn được mệnh danh là “the inimitable – người không thể bắt chước.”
Dickens là nhà văn được nhiều độc giả yêu quý, ngưỡng mộ nhất thế kỷ 19. Lần thứ nhì ông qua thăm Mỹ, dân chúng xếp hàng, đứng run rẩy mấy giờ trong gió để đợi mua giấy vô nghe ông diễn thuyết. Ở Brooklyn, dân chúng đốt pháo mừng, và trải đệm trên đường ngồi suốt đêm, không sợ bị cảm phong, cảm hàn, không sợ bị sưng phổi, để đợi mua vé. Và khi vé bán hết, hàng trăm người phải về không, bất bình, làm náo động cả lên.
Điều gì tạo nên sự đặc biệt của Charles Dickens?
Trong suốt cuộc đời của mình, Dickens đã thu hút sự yêu mến rộng rãi hơn bất kỳ tác giả nào trước đây. Các tác phẩm của ông hấp dẫn từ những người bình dị đến các nhân vật cao quý, từ tầng lớp nghèo khổ đến các quý tộc. Ông đã khẳng định vị thế của mình như một nhân vật quan trọng trong văn học thế giới thế kỷ 19 nhờ vào sự phong phú, lòng trắc ẩn và sự tinh tế trong hiểu biết của mình về xã hội và những khiếm khuyết của nó.
Phê phán xã hội một cách sâu sắc
Charles Dickens tập trung chủ yếu vào việc phê phán những vấn đề gai góc của xã hội trong các tác phẩm của mình. Một ví dụ nổi bật là cuộc Cách mạng Pháp được miêu tả trong “A Tale of Two Cities” (Sách tiếng Việt: Hai thành phố). Dickens khắc họa hiện thực này một cách mạnh mẽ và đầy hình ảnh, khiến cảnh tượng khổ cực của khu phố Saint Antoine trở nên sống động:
“Ở mọi góc đường, ra vào mọi ngưỡng cửa, đứng trong mọi cửa sổ, quấn mình bằng mọi thứ áo xống rách rưới phần phật trong gió, là những con người đã bị xay nghiền, tán nhừ trong cỗ máy bần cùng. Cái cỗ máy đã nhào nặn họ là cỗ máy biến người trẻ thành già; lũ nhi đồng có bộ mặt lão niên và giọng nói nghiêm trọng; và trên mọi gương mặt trẻ con lẫn người lớn, hằn sâu trên những nếp nhăn tuổi tác, đều lồ lộ một dấu hiệu: Đói.”
Đối lập với sự tồi tệ này là sự kiêu ngạo và xa hoa của giới quý tộc. Chúa công Monseigneur không thể thưởng thức sô-cô-la mà không có sự trợ giúp của bốn người hầu. Các bác sĩ kiếm lợi từ việc kê đơn thuốc đắt đỏ cho những bệnh lý không có thực. Các quân sư không thể tìm ra giải pháp thiết thực cho các vấn đề quốc gia, trong khi các triết gia chỉ cải cách bằng lý thuyết và hô hào suông. Đỉnh điểm của sự xa hoa là khi ngài Hầu tước Marquis cán chết một đứa trẻ và chỉ hờ hững ném một đồng tiền vàng, nói:
“Ta rất lấy làm lạ, lũ dân chúng các ngươi không biết lo thân và lo cho con cái. Lũ bay không đứa này thì đứa khác cứ mãi cản đường ta. Không biết lũ bay có gây thương tích gì cho mấy con ngựa của ta không.”
Chính Charles Dickens cũng phải cảm thán về xã hội Pháp lúc bấy giờ: “Đó là thời kỳ rực rỡ nhất, nhưng cũng là thời kỳ u tối nhất; là thời đại của sự sáng suốt, nhưng cũng là thời đại của sự ngu muội; là kỷ nguyên của niềm tin, nhưng cũng là kỷ nguyên của sự ngờ vực; là mùa của Ánh sáng, nhưng cũng là mùa của Bóng tối; là mùa xuân của hy vọng, nhưng cũng là mùa đông của tuyệt vọng. Chúng ta có tất cả trước mắt, nhưng cũng chẳng có gì trước mắt; tất cả chúng ta đều đang tiến tới Thiên đường, nhưng cũng có thể đang đi thẳng vào con đường ngược lại.”
Tuổi thơ khó khăn đã nhen nhóm trong Charles Dickens những quan điểm đầu tiên về công bằng xã hội, nhưng ông không đơn thuần đứng về phía người nghèo. Dickens chỉ trích sự tàn bạo của giới quý tộc nhưng đồng thời cũng chỉ rõ những lỗi lầm của các nhà cách mạng đẫm máu. Ông thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những người nghèo bị tầng lớp giàu có đè nén, đồng thời cũng hiểu nỗi đau của những người giàu vô tội khi phải đối mặt với sự tàn bạo từ phía kẻ áp bức. Ông nhận định: “Khi nhân tính bị đè bẹp, nó sẽ không ngừng co rút và tái sinh dưới những đòn roi của hình thức bị biến dạng đó. Những hạt giống của đặc quyền và bạo tàn khi gieo xuống chỉ sẽ nảy nở ra những kết quả tương tự.” Dickens chống lại mọi hình thức áp bức, dù ở đâu hay khi nào, và ông tiên đoán rằng mọi kẻ áp bức cuối cùng sẽ phải trả giá: “Tất cả sẽ bị nghiền nát dưới cỗ máy trừng phạt trước khi nó bị loại bỏ hoàn toàn.”
Không chỉ kể câu chuyện của một thời
Trong hành trình sáng tác, Charles Dickens rất tuyệt vời vì tinh thần phổ quát của các tiểu thuyết của ông. Các nhân vật của ông là người Anh, bối cảnh của ông là nước Anh thời Victoria, thời kỳ cách mạng công nghiệp. Nhưng nếu ta nhìn vào các câu chuyện và các giá trị chúng mang lại, ta đều sẽ thấy những tiểu thuyết của Charles Dickens có thể được đặt ở bất kỳ đâu trên thế giới.
Tác phẩm “Oliver Twist” lấy bối cảnh nước Anh thời cách mạng công nghiệp, với những khu ổ chuột tồi tàn, nghèo đói, tội phạm. “Oliver” cũng có thể là “Osman” trong một khu ổ chuột ở Cairo, hoặc “Munna” trong một khu ổ chuột ở Mumbai hoặc “Felipe” trong một khu ổ chuột ở Rio, những câu chuyện vẫn sẽ giống như vậy, ngoại trừ bối cảnh được thay đổi. Và đó chính là sự vĩ đại của Dickens, các nhân vật và bối cảnh của ông là của người Anh, nhưng các giá trị hiện thực – văn học mà nó đem lại vẫn đúng tại nhiều quốc gia khác ngoài Anh. Đây cũng là lý do khiến các tác phẩm của Charles Dickens có thể hấp dẫn nhiều độc giả khác ở bất kỳ nơi nào trên thế giới.
Chính tính phổ quát của các nhân vật và chủ đề của ông đã khiến Charles Dickens trở thành một nhà văn vĩ đại. Thực tế là những câu chuyện của ông đã vượt qua ranh giới và nói lên một ngôn ngữ nhân văn mà rất nhiều độc giả cũng có thể đồng cảm. Các nhân vật trong tiểu thuyết của Dicken có xu hướng đấu tranh chống lại hoàn cảnh của họ, họ từ chối bị khuất phục, và điều đó tạo động lực cho tất cả những người đang trong hoàn cảnh khốn khổ nhất.
Ngoài các tiểu thuyết của mình, một yếu tố góp phần tạo nên sự vĩ đại của Charles Dicken là sự tập trung của ông vào những người nghèo thành thị và điều kiện sống của họ với tư cách là một nhà báo và một nhà văn. “Hard Times” nhấn mạnh vào điều kiện sống khủng khiếp của tầng lớp lao động, “Bleak House” chỉ trích hệ thống tư pháp, “Oliver Twist” tập trung vào việc bóc lột trẻ mồ côi cũng như lao động trẻ em và “Pickwick Papers” mô tả chi tiết về các cảnh trong tù. Theo một cách nào đó, các tiểu thuyết của Charles Dickens tập trung vào các vấn đề khó khăn mà nhiều tầng lớp nhân dân phải đối mặt, dẫn đến việc Chính phủ Anh lúc bấy giờ phải hành động để giảm thiểu điều đó.
Charles Dickens có một trái tim lãng mạn
Một câu nói khiến rất nhiều độc giả rung động của Charles Dickens: “Hãy có một trái tim không bao giờ chai sạn, một tính khí không bao giờ mệt mỏi và một cái chạm không bao giờ gây tổn thương.” (Best hard). Charles Dicken không là một nhà hiện thực phê phán đơn thuần, ông là một nhà văn, một nhà văn có trái tim rung cảm và đó là trái tim đau xót sâu sắc cho những bất công, một trái tim lãng mạn mong muốn lan tỏa tình yêu đến con người.
Sự lãng mạn được thể hiện rõ hơn nữa trong “Great Expectations” với phân cảnh chia ly của Pip và Estella:
“Rời khỏi tâm trí tôi! Bạn là một phần không thể tách rời của chính tôi. Từ những ngày tôi còn là cậu bé thô lỗ, trái tim tôi đã bị tổn thương bởi bạn, và bạn đã hiện diện trong từng câu chữ tôi đọc. Bạn xuất hiện trong mọi cảnh tượng tôi đã thấy: trên dòng sông, trong cánh buồm của những con tàu, trên đầm lầy, trong những đám mây, trong ánh sáng và bóng tối, trong gió, trong rừng, trên biển, và trên phố. Bạn là hình ảnh của mọi tưởng tượng tinh tế mà tâm trí tôi đã quen thuộc.
Những viên đá xây dựng những công trình vững chắc nhất ở London không thực hơn, cũng không thể bị di dời bằng tay bạn hơn sự hiện diện và ảnh hưởng của bạn đối với tôi, ở khắp mọi nơi và mãi mãi như vậy. Estella, cho đến phút cuối cùng của đời tôi, bạn sẽ luôn là một phần trong bản ngã của tôi, trong những điều tốt đẹp và cả những điều xấu. Nhưng trong sự chia ly này, tôi chỉ liên kết bạn với những điều tốt đẹp, và tôi sẽ mãi giữ bạn trong ánh sáng đó, vì bạn đã làm cho tôi nhiều điều tốt hơn là gây hại. Ôi, xin Chúa ban phước cho bạn, xin Chúa tha thứ cho bạn.”
Xem thêm:
- Mark Twain: Nhà văn trào phúng định hình nền văn học Mỹ
- Victor Hugo: Cuộc đời và di sản của nhà văn Pháp vĩ đại
Di sản văn chương của Charles Dickens không chỉ dừng lại ở trên những trang sách, nó đã hòa quyện vào sâu thẳm của tâm hồn nhân loại, trở thành một phần thiết yếu trong cách chúng ta cảm nhận và hiểu biết về thế giới. Từng câu chữ của ông không đơn thuần là văn chương, đó là những phản ánh tinh tế về nhân tâm, về nỗi đau và niềm vui của loài người.
Thưởng thức trọn vẹn tác phẩm qua đường link mua sách phía dưới để ủng hộ DIMI BOOK tiếp tục tạo ra những nội dung chất lượng và phong phú nhé! Chân thành cảm ơn Quý độc giả đã yêu mến!
Nội dung: Tổng hợp và review bởi DIMI BOOK
(*) Bản quyền bài viết thuộc về DIMI BOOK. Vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ “dimibook.com” khi chia sẻ hoặc trích dẫn trên các nền tảng khác.
