Xuất bản lần đầu tiên bằng tiếng Đức vào năm 1935, cuốn sách “Lược sử thế giới” của tác giả E.H.Gombrich đến nay đã trở thành một trong những tác phẩm lịch sử bán chạy ở 30 ngôn ngữ khác nhau. Với lối diễn đạt nhẹ nhàng và đầy hấp dẫn, E.H. Gombrich đã khéo léo dẫn dắt người đọc đi từ thời kỳ Đồ đá đến thời kỳ của năng lượng nguyên tử. Lật giở từng trang sách, bạn sẽ cảm nhận được sự thú vị khi “ngụp lặn” trong dòng chảy của thời gian để trở về quá khứ.
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Đôi nét về tác giả E.H.Gombrich
E.H.Gombrich (1909 – 2001) – tên đầy đủ Ernst Hans Josef Gombrich – là một sử gia nghệ thuật kiêm tác giả nổi tiếng người Áo. Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình tư sản gốc Do Thái tại thành phố Vienna, cộng hòa Áo. Cha ông là một luật sư, đồng thời cũng là bạn học cũ của tiểu thuyết gia Hugo von Hofmannsthal. Mẹ ông là một nghệ sĩ piano lỗi lạc đã tốt nghiệp Nhạc viện Vienna với Huân chương Danh dự của Trường.
Trong suốt cuộc đời mình, Gombrich vẫn duy trì một tình yêu lớn dành cho âm nhạc cổ điển. Bên cạnh đó, ông cũng là tác giả của nhiều tác phẩm văn chương về lịch sử văn hóa và lịch sử nghệ thuật thế giới. “Lược sử thế giới” (A Little History of the World) cũng là cuốn sách đầu tay của ông, được xuất bản lần đầu bằng tiếng Đức vào năm 1936, dành cho đối tượng độc giả là trẻ em và thanh thiếu niên.
Một năm sau khi ra mắt và trở nên nổi tiếng, cuốn sách đã bị Đức Quốc xã cấm vì có nhiều nội dung đi ngược lại với chủ nghĩa hòa bình lúc bấy giờ. Gombrich vì thế phải chạy trốn sang Anh và bắt đầu lại sự nghiệp với vị trí trợ lý nghiên cứu tại Viện Warburg, Đại học London. Trong Thế chiến II, Gombrich làm việc cho BBC World Service, giám sát các chương trình phát thanh của Đức.
Gombrich trở lại Viện Warburg vào tháng 11 năm 1945, nơi ông lần lượt đảm nhiệm các vị trí nghiên cứu viên cao cấp, giảng viên, giáo sư lịch sử truyền thống cổ điển và sau cùng trở thành giám đốc của viện.
Cũng trong giai đoạn này, E.H.Gombrich đã viết thêm nhiều tác phẩm để đời khác như:
- The History of Art (1950)
- The Story of Art 16th Edition (1950)
- Art and Illusion (1960)
- Art, Perception and Reality (1972)
Với tất cả những đóng góp của mình, E.H.Gombrich đã được trao giải thưởng Goethe (năm 1994) và giải thưởng Balzan (năm 1985) vì Lịch sử Nghệ thuật Phương Tây.
Giới thiệu sách “Lược sử thế giới”
Tên gốc tiếng Đức của cuốn sách “Lược sử thế giới” là “Eine kurze Weltgeschichte für junge Leser”. Gombrich viết cuốn sách này tại quê hương Vienna vào năm 1935, khi ông 26 tuổi. Cuốn sách ngay sau khi được xuất bản đã rất nổi tiếng và được dịch ra nhiều ngôn ngữ nhưng không có bản tiếng Anh.
Mãi đến năm 2005, phiên bản tiếng Anh của cuốn sách với tên gọi “A Little History of the World” mới được ra mắt. Đây là bản dịch và sửa đổi từ cuốn sách gốc do Gombrich thực hiện trước khi ông qua đời. Cháu gái ông cùng người thư ký và trợ lý lâu năm đã hoàn thiện và đứng ra xuất bản phiên bản tiếng Anh này.
Nội dung chính của “”Lược sử thế giới””
“Lược sử thế giới” có thể coi là một tư liệu lịch sử tóm tắt quá trình phát triển của xã hội loài người từ thời kỳ đồ đá đến thời kỳ của năng lượng nguyên tử. Quá trình này bao gồm giai đoạn con người thời tiền sử phát minh ra công cụ phục vụ đời sống hàng ngày, những cuộc xâm lược tranh giành lãnh thổ và cả tình hình thế giới sau thế chiến thứ nhất. Độc giả cũng sẽ tìm thấy nguồn gốc của nhiều khái niệm như: dân chủ, phá hoại, đại số, giấy, công tước,… hoặc nguồn gốc tên của các ngày trong tuần và các tháng trong năm.
Cuốn sách còn mô tả về các tín ngưỡng của nhiều tôn giáo lớn trên thế giới như Do Thái giáo, Hindu giáo, Phật giáo, Thiên chúa giáo và Hồi giáo. Tuy nhiên, theo nhận định của một bộ phận độc giả, dù là có tiêu đề là “Lược sử thế giới” nhưng nội dung sách giống “Lược sử Châu Âu” hơn.
Xem kẽ giữa các chương, Gombrich thi thoảng sẽ đề cập đến lịch sử Ấn Độ và Trung Quốc. Nhưng so với câu chuyện về chúa Jesus hay Kinh thánh, hình ảnh Khổng Tử với những tư tưởng đạo đức có sức ảnh hưởng lớn đến văn hóa phương Đông, theo mô tả của Gombrich lại có phần mờ nhạt hơn.
Đặc trưng trong phong cách viết
Là cuốn sách cho trẻ em, Gombrich đã khéo léo sử dụng lối kể chuyện nhẹ nhàng, hấp dẫn thay vì liệt kê tên sự kiện và mốc thời gian một cách khô khan như các tài liệu lịch sử thông thường. Ví dụ, khi đề cập đến sự kiện Đế chế Ba Tư tấn công Đế chế Babylon, ông viết rằng:
“Có điều gì đó rất kỳ lạ xảy ra vào khoảng năm 550 và 500 trước Công nguyên. Bản thân tôi cũng không thực sự hiểu rõ, nhưng có lẽ điều này đã khiến câu chuyện trở nên thú vị.”
Hoặc:
“Nhưng bạn không nên tưởng tượng rằng cuộc sống tại thị trấn thời Trung cổ giống như cuộc sống ngày nay. Thị trấn là một mê cung của những đường ngõ nhỏ cùng những ngôi nhà hẹp và cao với đầu hồi nhọn hoắt. Giới thương nhân và thợ thủ công sống tại khu vực này, chen chúc trong những không gian chật hẹp. Khi có một thương nhân đi buôn bán xa nhà, ông ta thường dẫn theo một đội bảo tiêu có vũ trang, vì rất nhiều hiệp sĩ thời đó không còn giữ được tinh thần nghĩa hiệp mà cư xử như thể lũ cướp đường…”
Tóm tắt lịch sử – văn hóa thế giới trong dung lượng của một cuốn sách dành cho trẻ em từ 9 đến 13 tuổi dường như là một nhiệm vụ bất khả thi. Tuy nhiên, đây chính là thách thức mà E.H. Gombrich – khi ấy đang là một nhà sử học 26 tuổi thất nghiệp ở Vienna – phải đối mặt.
Vấn đề trở nên tồi tệ hơn khi nhà xuất bản yêu cầu ông phải hoàn thành bản thảo trong sáu tuần. Gombrich vì thế đã viết mỗi ngày một chương sách. Ông nghiên cứu tài liệu vào ban ngày và viết vào ban đêm. Đến cuối tuần, ông cùng vợ tương lai đọc lại bản thảo và sửa chữa. Bằng nỗ lực của mình, cuối cùng Gombrich cũng hoàn thành cuốn sách lịch sử thế giới với vô vàn sự kiện quan trọng của xã hội loài người, tiếp cận được đến đông đảo độc giả.
“Lược sử thế giới”: Cuốn sách lịch sử đáng đọc một lần
Gombrich từng nói: “Tôi muốn độc giả của mình thư giãn và theo dõi câu chuyện mà không cần phải ghi nhớ tên gọi hay ngày tháng diễn ra các sự kiện.”
Đó là lý do vì sao “Lược sử thế giới” chứa đựng từ các sự kiện lịch sử có thật đến từ những quan sát cá nhân sâu sắc của chính tác giả.
Thay vì trình bày cuốn sách như tài liệu lịch sử “vừa lòng nhiều chế độ”, Gombrich xin lỗi người đọc khi đã “vạch trần” xã hội tàn ác của thế kỷ 20, đồng thời giải thích rằng điều này là cần thiết để ngăn cản tình huống tương tự xảy ra. Ông than thở về việc có quá nhiều người dân phải đổ máu vì những đức tin sai lệch trong suốt nhiều thế kỷ. Ông thổ lộ rằng dù lịch sử loài người tràn ngập những cuộc chiến tranh và sự hủy diệt nhưng tương lai thì vẫn đáng để lạc quan.
Xem thêm:
- Lược sử nước Việt bằng tranh: Dòng chảy Việt Nam qua từng nét vẽ
- Những trận chiến thay đổi lịch sử: Cột mốc lớn định hình thế giới
Sau khi chỉnh sửa và phát hành lại bản tiếng Anh vào năm 2005, phiên bản mới của “Lược sử thế giới” đã bán được hơn nửa triệu bản trên khắp thế giới. Với nguồn kiến thức khổng lồ và sự linh hoạt trong lối diễn đạt, sứ mệnh của “Lược sử thế giới” không chỉ là lưu trữ hành trình phát triển của xã hội loài người, mà còn góp phần thúc đẩy hứng thú tìm hiểu lịch sử ở nhiều thế hệ độc giả sau này.
Thưởng thức trọn vẹn tác phẩm qua đường link mua sách phía dưới để ủng hộ DIMI BOOK tiếp tục tạo ra những nội dung chất lượng và phong phú nhé! Chân thành cảm ơn Quý độc giả đã yêu mến!
Nội dung: Tổng hợp và review bởi DIMI BOOK, trích dẫn từ sách “Business As UnUsual: How to Thrive in the New Renaissance”
Hình ảnh: Internet
(*) Bản quyền bài viết thuộc về DIMI BOOK. Vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ “dimibook.com” khi chia sẻ hoặc trích dẫn trên các nền tảng khác.
