Chào bạn, mình là Hạnh Nguyễn, mình là tác giả sách với cuốn sách đầu tay có tên Rạng danh tài trí Việt năm được mình lựa chọn tự xuất bản vào năm 2019. Mình có kinh nghiệm trong lĩnh vực báo chí – truyền thông, marketing được 10 năm, đồng thời hơn 4 năm trong lĩnh vực xuất bản sách. Hiện mình đang là Co-Founder của DIMI Book, đơn vị chuyên tư vấn, hỗ trợ tác giả tự xuất bản sách từ A đến Z.
Sau một thời gian đi theo con đường tự xuất bản sách mình nhận thấy rất nhiều tác giả nhắn tin đến cho đội ngũ của DIMI Book và hỏi rất nhiều về các hình thức xuất bản sách cũng như chưa biết bắt đầu từ đâu. Mình đã có những bài viết chia sẻ về chủ đề này cũng khá đầy đầy đủ mà bạn có thể tìm thấy bên dưới như:
Mặc dù vậy, các kiến thức dường như vẫn còn chưa đủ với mong muốn của độc giả, vì thế mình xin gửi đến bạn bài viết này để hướng dẫn từ A đến Z bạn cách tự xuất bản sách cho chính mình.
Muốn xuất bản sách, bạn cần có một bản thảo hoàn chỉnh
Câu hỏi mình hay hỏi các tác giả tương lai tìm đến DIMI Book là: “Bạn đã có bản thảo chưa?” và “Bản thảo của bạn viết về chủ đề gì?”
Nếu chưa có bản thảo, bạn cần lên kế hoạch để viết nó càng sớm càng tốt thì mới hiện thực hoá được ước muốn tự xuất bản sách của mình được.
Nếu đã có rồi, chủ đề của bạn có đang được thị trường đón nhận hay không bằng cách chia sẻ chủ đề bạn viết. Hiện tại dù rằng bất kỳ nội dung nào không trái với quy định của ngành xuất bản về tôn giáo, chính trị, thuần phong mỹ tục của Việt Nam đều có thể xuất bản thành sách được, nhưng bạn hiểu được độc giả nhiều chừng nào, bạn mới bán được sách chừng đó.
Nếu thể loại liên quan đến lịch sử thường kén người viết lẫn người đọc, thì thể loại truyện, tiểu thuyết, tản văn vẫn còn nhiều độc giả quan tâm. Tuy nhiên, sau tình hình Covid, các thói quen của bạn đọc đã thay đổi ít nhiều, tỉ lệ các sách về kỹ năng chuyên môn, kiến thức giúp phát triển bản thân, doanh nghiệp, kinh doanh, kiếm tiền, sức khoẻ, dinh dưỡng, hướng nghiệp…đang dần xuất hiện ngày càng nhiều hơn.
Bất kỳ chủ đề nào bạn vẫn có thể viết thành bản thảo để xuất bản, ví dụ: một anh chuyên đào tạo thú cưng với kinh nghiệm 5 năm, anh ấy hoàn toàn xuất bản được cuốn sách về cách để đào tạo một chú cún biết nghe lời.
Một bác sĩ sản đã giúp bao bà mẹ có thai kỳ khoẻ mạnh, hạnh phúc, đã hỗ trợ nhiều ca sinh khó nếu cho ra một cuốn sách nói về bí quyết này mình tin có rất nhiều người chào đón.
Còn rất nhiều đề tài khác mà bạn có thể tìm hiểu thêm trên các đầu sách có sẵn bằng cách Google hoặc lọc trên TIKI để chọn cho mình đề tài thích hợp, chưa có ai viết.
Một bản thảo hoàn chỉnh khi bạn đã thống nhất nội dung, outline (đề cương) cần được tác giả đầu tư thời gian, công sức để hoàn thiện. Nếu muốn xuất bản cuốn sách trong khổ 14,5cmx20,5cm, dày 230 trang, bạn cần viết khoảng 60.000 từ. Nếu trung bình một ngày bạn viết được 2000 từ, thì khoảng bao lâu bạn sẽ viết xong bản thảo?
Sẽ có người viết nhanh, viết chậm, tuỳ vào độ tập trung hoặc sự khó, dễ của bản thảo mà tác giả muốn phác hoạ. Việc hoàn thiện bản thảo là bước quan trọng và nó quyết định đến việc cuốn sách có xuất bản được nhanh chóng hay không. Có người viết mãi năm này qua năm khác nhưng vẫn chưa có một bản thảo hoàn chỉnh, nhưng cũng có người viết trong một tháng là đã có sản phẩm cho riêng mình. Góc độ cá nhân mỗi người không thể so sánh được nhưng mình khuyên đã có định viết sách và tự xuất bản, bạn nên đặt mục tiêu và dành thời gian ưu tiên để hoàn thiện nó sớm nhất có thể.
Các bước tự xuất bản sách
Sau khi có bản thảo trên tay, nhiều tác giả vẫn chưa biết định hình hướng đi tiếp theo là gì. Có người tìm trên mạng để đọc các bài viết về tự xuất bản sách, có người chủ động liên hệ đến các công ty sách để được định hướng, tư vấn.
DIMI Book là một trong những đơn vị tư vấn xuất bản sách trọn gói từ A – Z cho các tác giả trẻ, lần đầu xuất bản với mức kinh phí hợp lý nhất. Dù các tác giả có chọn dịch vụ của chúng mình hay không thì với vai trò là Co-Founder, đồng thời là một tác giả có tác phẩm đầu tay đi theo hướng tự xuất bản mình vẫn chia sẻ tận tình những gì mình đã trải nghiệm đến từng người liên hệ.
Nếu tác giả lựa chọn việc tự mình tìm hiểu và tự làm các bước để xuất bản cần lưu ý các vấn đề sau:
B1: Biên tập và hoàn thiện bản thảo
Việc đầu tiên cần làm là biên tập lại bản thảo cho hoàn chỉnh, tránh các lỗi chính tả, câu từ không cần thiết,…Tác giả có thể thuê một người có kinh nghiệm làm nhiệm vụ này hoặc tự mình biên tập lại để tiết kiệm chi phí. (Giá thành để biên tập một cuốn sách sẽ dao động từ 200 – 300Đ/từ).
B2: Thiết kế bìa và dàn trang
Tiếp theo là tìm người làm thiết kế, dàn trang sách, cần người đã từng có kinh nghiệm làm chuyện này để tránh các sai số trong thiết kế. Việc dàn trang đòi hỏi sự tỉ mỉ, có kinh nghiệm để không bị mắc lỗi và tốn kém thời gian không cần thiết. Nếu cuốn sách thông thường mất 15 ngày dàn trang thì có những bạn sẽ nhận nhiệm vụ này đến vài tháng. (Giá thành cho công việc này dao động từ 10 triệu – 20 triệu).
B3: Xin giấy phép xuất bản
Tiếp theo là tìm nhà xuất bản để xin cấp phép ấn phẩm, danh sách nhà xuất bản bạn có thể tìm trên Google, một vài cái tên nổi bật như: NXB Trẻ, NXB Thế giới, NXB Thanh niên, NXB Hồng Đức,…Mỗi NXB sẽ có những yêu cầu riêng biệt về thời gian, cách thức làm việc, thông thường sẽ mất 15 ngày mới được nhận giấy phép xuất bản. (Giá của một giấy phép dao động từ 3 triệu – 5 triệu)
B4: Chọn dịch vụ in ấn phù hợp
Trong quá trình chờ xin giấy phép, tác giả cần làm việc với các nhà in để xem báo giá in ấn và kiểm tra chất lượng. Cần phải có chuyên môn để xem xét đơn vị nào chuyên dịch vụ in sách, vì nếu không chuyên tình trạng giao hàng lỗi là điều bình thường, khả năng tốn thêm chi phí, thời gian để làm lại sách là điều không nên. (Giá thành để in ấn sách theo thông số in 1500 cuốn, khổ 14,5cmx20,5cm, dày 230 trang, in 2 màu sẽ dao động từ 65 triệu – 80 triệu, tuỳ thuộc vào chất liệu và độ dày của giấy, cũng như thời điểm chọn in).
Giấy phép bắt buộc phải có tên cơ sở in ấn, số lượng in, thông tin sách đúng với khi in thực tế.
B5: In sách
Tiếp theo là công đoạn in ấn, bàn giao sách.
B6: Làm việc với đơn vị phân phối sách
Nếu tác giả tự bán trên các trang sẵn có của mình như website, Facebook,…thì không cần qua khâu hợp tác với đơn vị phân phối sách (Phương Nam Book, Fahasa, Tân Việt,…). Nếu tác giả chưa có cộng đồng, chưa có lượng fan nhất định và muốn kết hợp nhiều bên để phân phối sách được rộng khắp, có thể tự liên hệ đến các nhà sách kể trên, họ sẽ làm việc với mức chiết khấu từ 45 – 50% giá bìa và chuyển khoản 1 hoặc 2 tháng/lần dựa trên số lượng thực bán đến tác giả. (Ví dụ: bìa sách giá 100.000 VNĐ, sau khi chiết khấu 50% cho Phương Nam, tác giả sẽ nhận về 50.000 VNĐ.
B7: Giai đoạn truyền thông và Pre-order sách
Giai đoạn truyền thông để pre-order và ra mắt sách cũng là thành phần không thể thiếu nếu tác giả muốn thu hút độc giả quan tâm đến sách của mình. Nếu tác giả là người của công chúng, hoặc có lượng cộng đồng sẵn, việc này sẽ dễ dàng hơn. Pre-order thường là hình thức giảm giá sách để người đọc đặt sách, chuyển khoản trước nhằm mục tiêu ủng hộ tác giả. Tác giả sẽ cần các bài truyền thông sách đăng lên báo chí, diễn đàn chuyên đọc sách để các độc giả biết nhiều hơn đến tác phẩm của mình.
B8: Giao sách đến tay độc giả
Và cuối cùng là quá trình thu thập thông tin người đặt sách, đóng gói, giao hàng đến độc giả. Nếu bán trên TIKI, Shopee, cộng đoạn này sẽ được bên đó tính phí cho bạn. Các nhà phân phối hợp tác như Phương Nam hay Fahasa cũng sẽ bán trên kênh này cùng lúc. Bạn sẽ nhận thấy rõ hơn khi tìm một cuốn sách trên TIKI sẽ có rất nhiều nhà sách cung cấp với nhiều giá cả khác nhau để bạn lựa chọn. Trường hợp bạn lưu kho ở khu vực gần bạn, quá trình đóng gói, vận chuyển cần nhân sự và đơn vị thứ ba như Giao hàng tiết kiệm, Viettel post,…
Trên đây là một số bước quan trọng nhất trong quá trình tự xuất bản sách cho chính mình mà tác giả cần tham khảo.
Tuy nhiên để quá trình này thực hiện được suôn sẻ, tác giả cũng mất khá nhiều thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, chưa kể việc kết nối với các đơn vị liên quan cũng khó khăn vì lần đầu, mối quan hệ và sự tin tưởng chưa có.
Một cách khác tốt hơn, tác giả có thể liên hệ đến các công ty chuyên cung cấp dịch vụ tự xuất bản sách với giá cả hợp lý để được hỗ trợ về mặt chuyên môn lẫn mối quan hệ có sẵn của họ.
Trung bình các đơn vị làm sách cũng sẽ có nhiều gói cho bạn lựa chọn, và mức trung bình bạn cần đầu tư để hoàn thiện cuốn sách đưa đến độc giả là 60 triệu – 80 triệu (với số lượng 1000 – 1500 cuốn).
Một vài cuốn sách mà DIMI Book đã và đang hỗ trợ tác giả từ những bước đầu biên tập bản thảo đến lúc truyền thông, bán sách như:
- Hướng dẫn thiết lập Farmstay (đã bán hơn 1000 cuốn trong đợt pre-order đầu tiên)
- Bút hết nặng, Viết hết đau (đã bán gần 500 cuốn trong đợt pre-order đầu tiên)
- Hành trình làm mẹ hạnh phúc (được hơn 10 đơn vị truyền thông lớn cả nước đưa tin ngày ra mắt)
- Banker tự truyện
Nếu bạn vẫn còn thấy khó khăn trong quá trình tự xuất bản sách cho chính mình, bạn vui lòng gửi email về cho chúng mình tại [email protected] hoặc zalo (0935 786 013) để được tư vấn và giả đáp sớm nhất nhé!
Chúc bạn sớm có cuốn sách đầu tay!
