Xuất bản sách hiện tại đang được nhiều tác giả quan tâm tuy nhiên để tìm được một bài viết chia sẻ chuyên sâu trên internet về chủ đề này là một điều vô cùng khó khăn. Chính lý do này mà DIMI Book, đơn vị hỗ trợ trọn gói các dịch vụ tư vấn, xuất bản sách, marketing sách cho các tác giả gửi đến bạn bài viết này.
Nếu quan tâm thêm về các chủ đề như Nên tự xuất bản sách hay bán bản quyền sách? Hoặc Xuất bản sách đầu tay, tôi đã làm như thế nào? Hoặc Làm thế nào để viết được một cuốn sách đầu tay? Bạn có thể dành thời gian để đọc thêm chia sẻ từ Co-Founder của DIMI Book, chị Hạnh Nguyễn.
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Xuất bản sách – nên bắt đầu từ đâu?
DIMI Book nhận được rất nhiều câu hỏi từ các tác giả lần đầu viết lách với các thắc mắc rằng không biết bắt đầu từ đâu? Nên bán bản quyền hay tự đầu tư kinh phí để làm sách?
Nếu bạn đã có bản thảo hoàn thiện, và mong muốn xuất bản cuốn sách đó càng sớm càng tốt, bạn cần trả lời cho mình vài câu hỏi sau:
- Nội dung cuốn sách mình viết đã có ai viết chưa? Nội dung tương tự có trên thị trường sách như thế nào? (Bạn có thể tìm kiếm trên Google hoặc TIKI).
- Chủ đề này có được nhiều người quan tâm hay không (Bạn có thể dùng công cụ hỗ trợ tìm kiếm từ khoá (Google Trends), hoặc gõ trực tiếp từ vào Google để xem lượng bài viết đang có để đo sự quan tâm độc giả). Nếu từ khoá nào được tìm kiếm nhiều, được Google đề xuất nhiều, chứng tỏ nội dung đó đang được cộng đồng quan tâm. Và cuốn sách mà bạn viết chắc chắn có thị trường.
- Bạn mong muốn bán bản quyền cho nhà xuất bản hay tự bỏ một ít kinh phí để đầu tư từ A – Z đứa con tinh thần của mình?
Trường hợp bạn muốn bán bản quyền, bạn chỉ cần liên hệ một vài đơn vị làm sách như Sống (Alpha Book), NXB phụ nữ, Phương Nam book, Sài Gòn Book,… Thông tin liên hệ luôn có sẵn trên website, chỉ cần bạn gọi điện hoặc gửi bản thảo về mail cho họ. Nếu bản thảo có nội dung tốt, tác giả có độ uy tín về mặt thương hiệu cá nhân, cuốn sách có lượng độc giả quan tâm, họ sẽ đề xuất được mua bản quyền. Sau khi mua bản quyền, bạn chỉ cần làm việc cùng họ một vài khâu như ý tưởng bìa, biên tập lại bản thảo (theo yêu cầu NXB), và chờ ngày sách được lên kệ, bạn được trả nhuận bút. (Ước tính nhuận bút cho cuốn đầu tay = 8% – 9%*giá bìa sách*số lượng in)
Trường hợp bạn không muốn lệ thuộc vào thời gian chờ để được xuất bản, bạn đã có lượng độc giả nhất định, có đủ tự tin để bán sách, bạn có thể chọn hình thức tự xuất bản. Đối với hình thức này, bạn chỉ cần thuê một đơn vị uy tín đứng ra lo liệu trọn gói từ tư vấn, biên tập, kiểm tra lỗi, dàn trang, thiết kế bìa, giấy phép, in ấn, phát hành,…Nếu mức đầu tư cho 1000 cuốn sách khoảng từ 70 triệu đồng, và bạn bán ra với giá 150.000/cuốn (150.000 *1000 cuốn = 150.000.000), bạn sẽ thu về lợi nhuận khoảng 80 triệu.
Bạn tham khảo dịch vụ trọn gói của DIMI Book tại đây.
Một trường hợp khác là bạn muốn dịch sách từ nước ngoài để bán ở thị trường Việt Nam như sách của người Nhật, sách của Mỹ, của Hàn,…
Nếu lựa chọn hình thức bán bản quyền cho nhà xuất bản, bạn cần liên hệ với họ và đề xuất cuốn sách mình có ý định dịch. Thông thường nhà xuất bản sẽ có đề nghị như bạn sẽ chủ động liên hệ tác giả hoặc đơn vị nắm bản quyền cuốn sách gốc, sau đó họ sẽ là người đứng ra để lo chi phí bản quyền và đưa cho bạn dịch. Sau khi dịch xong, họ sẽ trả nhuận bút và tiến hành các công đoạn tiếp theo để cuốn sách ra đời.
Nếu lựa chọn hình thức tự xuất bản, bạn cũng cần thực hiện thao tác chủ động liên hệ tác giả, hoặc đơn vị giữ bản quyền để đề nghị được mua lại. Thông tin liên hệ sẽ có ở phần sau hoặc đầu cuốn sách. Cũng có một vài đơn vị hỗ trợ bạn mua bản quyền sách, nếu cảm thấy quá khó khăn trong vấn đề này, bạn đừng ngại liên hệ DIMI Book nhé!
Tác giả hoặc đơn vị giữ bản quyền sẽ đồng ý hoặc không đồng ý cho bạn mua lại bản quyền qua trao đổi email. Thông thường một bản quyền chỉ được bán cho một đơn vị ở một quốc gia, nên nếu cuốn sách bạn muốn dịch đã được bán bản quyền, dù chưa xuất bản thì họ vẫn sẽ từ chối bạn.
Nếu bạn chỉ mới dừng lại ở ý tưởng mà chưa thực sự bắt tay vào việc viết, bạn có thể tham gia thử thách 100 ngày viết sách của Hạnh Nguyễn và Linh Phan để được hướng dẫn từng bước miễn phí. Trên 50% thành viên tham gia đều có bản thảo đầu tay sau khi kết thúc 100 ngày và sẽ cho ra mắt di sản cuộc đời trong năm nay.
Ý tưởng nào cũng có thể biến thành sách nếu bạn nắm bắt được thị hiếu của độc giả qua các nghiên cứu, bài viết sẵn có trên các website, diễn đàn, group,… Nó có thể là đề tài Yoga, nấu ăn, sức khoẻ, kiến thức giáo dục trẻ, làm mẹ, hướng nghiệp, kỹ năng ABC,… Một khi đã có ý tưởng, bạn cần dành thời gian nghiên cứu xem đã có sách nào viết về đề tài này, mình viết khác đi ra sao, mình có các nội dung nào đặc sắc thu hút độc giả, mang lại giá trị cho độc giả…
Một bản thảo với 50.000 từ (mức trung bình của một cuốn sách nên có), nếu bạn tập trung có thể hoàn thành trong 4 – 6 tuần. Trung bình mỗi ngày, bạn cần tạo cho mình một kỷ luật viết lách để đạt chỉ tiêu 1500 – 2000 từ/ngày. Chỉ cần tập trung và kỷ luật, bạn sẽ hoàn thiện sớm bản thảo của mình ngay thôi. Việc khó khăn nhất của bạn lúc này là lên lịch và ngồi ngay vào bàn để bắt đầu viết ra những dòng đầu tiên.
Quy trình để một cuốn sách ra đời.
Rất nhiều tác giả trẻ hiện tại đang chọn hình thức bán bản quyền vì tính nhanh gọn của nó. Bạn chỉ cần viết, nhận nhuận bút, các khâu còn lại đã có nhà xuất bản lo liệu. Tuy nhiên, số người muốn đi con đường tự xuất bản vẫn đang ngày một nhiều lên vì khả năng làm chủ quyết định với đứa con tinh thần. Đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh, số lượng sách của tác giả mới đang trong tình trạng trì hoãn thì việc tự xuất bản sẽ nhanh hơn rất nhiều. (1 năm cho một cuốn sách được bán bản quyền ra đời và 2 – 3 tháng cho một cuốn sách tự xuất bản).
Vậy quy trình để một cuốn sách ra đời gồm các khâu nào? Thời gian cho từng khâu mất bao lâu?
Đầu tiên là viết bản thảo, thời gian có thể mất từ 4 – 6 tuần cho các tác giả “chắc tay”, có kinh nghiệm, kiến thức và độ tập trung. Tuy nhiên, phần lớn thời gian viết bản thảo theo như tính toán trung bình của DIMI Book sẽ mất từ 2 – 3 tháng.
Tiếp theo là khâu biên tập bản thảo, khâu này dành cho người từng có kinh nghiệm biên tập sách để rút ngắn bản thảo, biến bản thảo trở nên súc tích, thu hút hơn so với ban đầu. Thời gian này thường mất từ 15 – 30 ngày, tuỳ vào số lượng từ của bản thảo.
Sau khi đã biên tập hoàn thiện, sẽ tiến tới bước tiếp theo là thiết kế bìa sách và dàn trang sách. Công đoạn này nên được thực hiện sau khi bản thảo được thông qua. Quá trình này tuỳ vào độ khó sáng tạo của hoạ sĩ, thiết kế mà sẽ mất từ 15 – 45 ngày.
Quá trình thiết kế tạo ra cuốn sách file mềm (bạn có thể hình dung như cuốn ebook), đây là file sẽ được đơn vị làm sách mang đi xin giấy phép từ nhà xuất bản. Hiện tại ở Việt Nam có hơn 50 nhà xuất bản và hơn 300 đơn vị liên kết xuất bản (công ty làm sách như DIMI Book, hay Alpha Books,…). Nhà xuất bản sẽ mất ít nhất 7 – 10 ngày làm việc để đọc và thẩm định bản thảo trước khi đồng ý cấp phép.
Sau khi có giấy phép, đơn vị làm sách mới được quyền in ấn cuốn sách đó tại nhà in được chỉ định trên giấy phép. Số lượng in ấn tương ứng với số lượng đăng ký (1000, 2000, 5000 cuốn). Số lượng in chỉ được phép ít hơn số đăng ký chứ không được nhiều hơn số lượng đăng ký.
Quá trình in ấn sẽ mất từ 15 – 17 ngày tuỳ vào cơ sở in mà đơn vị lựa chọn. Ở khâu này, tác giả được quyền chọn loại giấy, màu giấy, màu sắc khi in (1, 2, 3, 4 màu – khái niệm màu trong in ấn). 1 màu có nghĩa là chỉ có màu đen và trắng của giấy, 2 màu thường là màu đen, trắng của giấy, và một màu còn lại, 3 màu cũng tương tự, và 4 màu là đủ toàn bộ hệ thống màu (sẽ nhiều hơn 4 nếu thiết kế sách là 7 màu).
In ấn hoàn tất sẽ đến giai đoạn nộp lưu chiểu sách cho Thư viện Quốc gia Việt Nam, sau 10 ngày, nhà xuất bản sẽ cấp giấy phép phát hành sách (được phép bán sách trên toàn quốc) cho đơn vị làm sách hoặc tác giả.
Sau khi có giấy phép phát hành, các đơn vị phân phối sách lớn của Việt Nam như nhà sách Fahasa hay nhà sách Phương Nam sẽ làm việc để đưa sách đến với các nhà sách trên toàn quốc hoặc lên các trang thương mại điện tử. Từ đây, sách chính thức có mặt trên nhiều kênh để đến gần hơn với độc giả.
Một vài lưu ý cho các tác giả muốn tự xuất bản sách.
Đối với các trường hợp viết sách và bán bản quyền, thông thường tác giả sẽ không dành nhiều thời gian để ý đến các khâu cụ thể của một cuốn sách ra đời như thế nào. Tuy nhiên, các tác giả tự bỏ kinh phí đầu tư xuất bản cần nắm được một vài lưu ý sau:
Một vài lợi thế nếu lựa chọn hình thức tự xuất bản khi tác giả có sẵn một cộng đồng thường xuyên follow hoạt động, bài viết của bản thân. Có các mối quan hệ tốt ngoài xã hội để khi công bố sách sắp ra mắt sẽ có ít nhất vài trăm đơn đặt hàng ủng hộ. Có xây dựng thương hiệu cá nhân tốt, thường xuyên xuất hiện trên mạng xã hội, báo chí, các buổi giao lưu,… Đặc biệt, tác giả muốn để lại một di sản giá trị về mặt tri thức cho độc giả và xem đây là đứa con tinh thần cần đầu tư cả về vật chất, lẫn tinh thần.
Thông thường, trước khi xuất bản sách, tác giả sẽ mở hình thức pre-order qua một landing page với mục đích đo lường lượng quan tâm đặt hàng trước khi quyết định số lượng in ấn. Nếu số lượng đặt sách lên tới vài trăm thì bạn nên in 1500 – 2000 cuốn. Nếu lượng đặt ít hơn, bạn có thể in với mức thấp nhất khoảng 1000 cuốn.
Hình thức pre-order bạn nên cho thời hạn đặt sách từ 7 – 15 ngày và có mức giảm giá đặc biệt cho độc giả (giảm 25 – 30%). Độc giả đặt sách sẽ chuyển khoản tiền trước cho bạn để nhận được mức ưu đãi này.
Ngoài ra, nếu lựa chọn hình thức tự xuất bản, bạn cũng cần đầu tư thêm chi phí cho phần marketing sách (viết bài review sách, PR sách trên báo chí, chạy quảng cáo, đăng trên các diễn đàn, group…). Đây cũng là dịp để bạn PR thương hiệu cá nhân đi kèm sản phẩm trí tuệ là cuốn sách của mình.
Đơn vị làm sách cũng sẽ hỗ trợ bạn trong khâu phát hành, ví dụ như DIMI Book đã ký hợp tác phân phối sách với nhà sách Phương Nam nên các cuốn sách đứng tên DIMI Book đều được hỗ trợ bán tại các nhà sách lớn trên toàn quốc. Đặc biệt nhà sách Phương Nam có các nhà sách được đặt ở vị trí trung tâm thương mại Vincom ở hầu khắp các thành phố lớn nên đây là một lợi thế nếu tác giả mong muốn tiếp cận đến lượng độc giả tri thức.
Trên đây là những chia sẻ mà DIMI Book mong muốn bạn hiểu được hình thức xuất bản sách để có sự lựa chọn chính xác cho mình hơn trước khi bắt đầu.
DIMI Book chúc bạn gặt hái được nhiều thành công trên con đường lan toả tri thức của mình!
