Theo báo cáo của Cục Xuất bản, In và phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông), Việt Nam hiện có hơn 15 triệu lượt người sử dụng sách điện tử, tương đương với 35 triệu bản sách được đọc, tăng 59% so với năm 2021. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của thời đại số hiện nay, sách điện tử (ebook) ngày càng được nhiều người biết đến và lựa chọn sử dụng hơn, đặc biệt là các độc giả GenZ.
Theo đó, sách điện tử và hình thức xuất bản sách điện tử cũng được nhiều nhà xuất bản và tác giả quan tâm hơn. Sau đây, DIMIBOOK sẽ chia sẻ cho các bạn về Sách điện tử (ebook), hình thức xuất bản ebook và thị trường ebook tại Việt Nam hiện nay nhé!
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Sách điện tử là gì?
Sách điện tử (tên tiếng Anh: electronic book; viết tắt: e-book hoặc eBook), là một quyển sách được xuất bản và phát hành dành riêng cho các thiết bị điện tử trên máy tính, điện thoại hay máy tính bảng. Sách điện tử gồm có cả dạng văn bản, hình ảnh hoặc cả hai.
Ebook thường được xem là phiên bản điện tử của một cuốn sách giấy bản quyền đã được xuất bản thông qua một nhà xuất bản nào đó. Nhưng một số cuốn ebook được xuất bản mà không có một bản in tương đương.
Xuất bản sách điện tử là gì?
Xuất bản điện tử là quá trình xuất bản bằng việc sử dụng các công cụ điện tử tương thích. Sản phẩm của xuất bản điện tử là sách điện tử (ebook), báo điện tử, các thư viện số và các bảng giới thiệu (catalogue). Từ đó, các sản phẩm xuất bản điện tử này có thể đọc trên các thiết bị như: Iphone, Ipad, Máy đọc sách điện tử, Smartphone, Tablet.
Có thể thấy hoạt động xuất bản sách điện tử được diễn ra trên các công cụ kỹ thuật số. Tuy nhiên, rất nhiều tác giả hiện nay đều băn khoăn: Liệu có phải ai cũng có thể xuất bản sách điện tử? Câu trả lời là không! Chỉ những đơn vị, tổ chức, cá nhân đáp ứng được yêu cầu theo luật xuất bản mới có thể xuất bản sách điện tử, được kinh doanh ebook trên các nhà sách online hợp pháp.
Điều kiện xuất bản sách điện tử
Có 2 nhóm đối tượng được xuất bản sách điện tử:
- Việc xuất bản điện tử phải do nhà xuất bản hoặc cơ quan, tổ chức có giấy phép xuất bản tài liệu không kinh doanh thực hiện và phải tuân theo quy định của Luật xuất bản. Ở trường hợp này, các nhà xuất bản sẽ xuất bản sách của họ trên các nền tảng trực tuyến, các tác giả sẽ không trực tiếp tham gia
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện phát hành xuất bản phẩm điện tử phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Có năng lực về thiết bị, công nghệ và nhân lực kĩ thuật để điều hành và quản lí quá trình phát hành xuất bản phẩm điện tử;
b) Có biện pháp kĩ thuật phù hợp với qui định của cơ quan quản lí nhà nước để ngăn chặn sao chép, can thiệp bất hợp pháp vào nội dung xuất bản phẩm;
c) Có tên miền Internet Việt Nam theo qui định của pháp luật để thực hiện phát hành xuất bản phẩm điện tử trên Internet;
d) Có đăng kí hoạt động phát hành xuất bản phẩm điện tử với cơ quan quản lí nhà nước về hoạt động xuất bản.
(Tài liệu tham khảo: Luật xuất bản 2012)
Nếu bạn là một tác giả, tổ chức ngoài nhà xuất bản, bạn có thể cân nhắc và đáp ứng được các điều kiện ở nhóm số 2 theo Luật xuất bản 2012 để được ra mắt tác phẩm của mình.
Thị trường sách điện tử ebook tại Việt Nam hiện nay
Theo báo cáo của Cục Xuất bản, In và phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông), Việt Nam hiện có hơn 15 triệu lượt người sử dụng sách điện tử, tương đương với 35 triệu bản sách được đọc, tăng 59% so với năm 2021. Con số này cho thấy xu hướng sử dụng sách điện tử đang có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ, góp phần mở rộng và nâng cao văn hóa đọc trong cộng đồng. Theo đó, xuất bản điện tử cũng được ngành xuất bản chú trọng đẩy mạnh trong năm 2023 – 2024.
Các nhà sách điện tử phổ biến
Đầu tiên, phải kể đến Nhà sách Amazon và Google Play sách là địa chỉ cung cấp sách điện tử bản quyền lớn nhất hiện nay trên thế giới, với thế mạnh đa thể loại và đa ngôn ngữ, mua sắm tiện lợi, giá tốt. Bên cạnh đó cũng có nhiều website bán sách ebook bản quyền như: Ebook.comicola.com, Sachweb.com, Komo.vn, Ebq.vn,…
Sách điện tử có thể được mua và đọc dễ dàng trên smartphone, tablet, ipad,…của hệ điều hành Android và IOS. Do đó, những nhà sách online hiện nay cũng cung cấp ebook dành cho nhiều nền tảng đọc sách tương thích.
Đặc biệt tại Việt Nam, để bắt nhịp với thời đại công nghiệp 4.0, sách điện tử ebook được bộ giáo dục đồng ý tích hợp trò chơi, âm thanh,… để vừa tăng tính hấp dẫn và hiệu quả của việc học và quản lý tốt hơn. Đây là tin tức đáng mừng cho sự phát triển giáo dục – công nghệ nước ta.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã xây dựng hệ thống sách và học liệu điện tử cho cả học sinh và giáo viên. Học sinh có thể trải nghiệm trên những cuốn sách điện tử sinh động, hấp dẫn với hình ảnh, âm thanh, trò chơi, video minh hoạ; giáo viên có thể sử dụng kho tàng dồi dào sách điện tử, video bài giảng minh hoạ, hệ thống bài tập, kiểm tra… phục vụ hoạt động dạy học và đánh giá học sinh chính xác, thuận tiện và dễ quản lý.
Theo đó, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã phát triển bốn bộ sách giáo khoa lớp một mới: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cùng học để phát triển năng lực,…
Ưu điểm và hạn chế của sách điện tử
Đối với sách điện tử, ưu điểm nổi bật để hàng triệu độc giả lựa chọn đó là tính gọn gàng, tiện lợi. Nhỏ gọn trong các thiết bị điện tử, có thể điều chỉnh giao diện đọc sách theo nhu cầu, có thể mang đi mọi nơi. Cùng một không gian trong chiếc túi nhỏ, bạn có thể chỉ đựng được 1 vài cuốn sách, nhưng với chiếc smartphone thì bạn có thể truy cập được hàng trăm, hàng ngàn tựa sách tùy vào dung lượng bộ nhớ của thiết bị.
Bên cạnh đó, nhiều trình đọc sách điện tử có nguồn sáng tích hợp, có thể phóng to hoặc thay đổi phông chữ, sử dụng phần mềm chuyển văn bản thành giọng nói để đọc to văn bản cho người khiếm thị, người già hoặc người mắc chứng khó đọc cho thuận tiện. Hơn nữa, trình đọc sách điện tử cho phép người đọc tra từ hoặc tìm thêm thông tin về chủ đề ngay lập tức bằng từ điển trực tuyến. Amazon báo cáo rằng 85% người đọc sách điện tử của họ tìm kiếm một từ trong khi đọc.
Đối với các nhà xuất bản và tác giả, tính thương mại của sách điện tử sẽ thuận lợi hơn trong quá trình phát hành.
Quy trình và thủ tục xuất bản sách điện tử
Thông thường, xuất bản ebook sẽ được thực hiện sau khi cuốn sách đó đã xin được giấy phép xuất bản, hoặc sách đã được xuất bản trên thị trường. Những bản thảo sách chưa có giấy phép xuất bản, cần tiến hành xin giấy phép xuất bản trước.
1. Hoàn thiện nội dung sách
Tác giả sau khi đã hoàn thành xong bản thảo sách của mình, liên hệ với các biên tập biên tập viên sách hoặc đơn vị cung cấp dịch vụ biên tập kết hợp thiết kế bìa. Công đoạn này rất quan trọng bởi việc biên tập lại sẽ giúp giữ lại những nội dung hấp dẫn, cô đọng và lược bỏ đi các thành phần thừa không có giá trị cho bản thảo. Nếu bạn đã có khả năng biên tập sách thì có thể tự hoàn thiện phần này.
2. Xin giấy phép xuất bản.
Tác giả liên hệ trực tiếp tới các nhà xuất bản để gửi bản thảo, chờ nhà xuất bản phản hồi và đồng ý xuất bản sách. Sau đó, tác giả làm thủ tục xuất bản và các thủ tục liên quan được yêu cầu. Thời gian chờ phản hồi từ các nhà xuất bản có thể kéo dài vài tháng tới 1 năm.
Ngoài ra, tác giả cũng có thể liên hệ các công ty tư vấn xuất bản để được tư vấn tự xuất bản sách của mình nhanh chóng hơn. Các đơn vị này sẽ liên lạc nhà xuất bản, gửi bản thảo, xin giấy phép,… cho tác giả. Tác giả chỉ cần cam kết về bản quyền sáng tác và cung cấp các thông tin chính xác theo yêu cầu của pháp luật. Đây là xu hướng và cũng là phương thức thích hợp dành cho những người có công việc bận rộn, có lượng fan theo dõi ổn định sẽ đọc sách mà không phụ thuộc vào quyết định của nhà xuất bản.
3. Xây dựng Ebook bằng các phần mềm ứng dụng
Để một bản thảo nội dung có thể được hiển thị tương thích trên các nền tảng sách ebook, được bán trên các nhà sách trực tuyến thì phải có định dạng phù hợp. Khi bìa và nội dung sách đã sẵn sàng, bạn tạo ra các ebook có định dạng như Epub, Pdf,… bằng các công cụ chuyển đổi như Sigil, PDFMate, Zamzar,…
Sau khi xuất file Epub cho cuốn sách, bạn cần kiểm tra một lần nữa định dạng của file để đảm bảo rằng cuốn sách của bạn được hiển thị hoàn hảo không có sai sót trên các công cụ đọc sách ebook.
4. Xuất file Epub sang thiết bị đọc sách
Khi sách của bạn đã được xuất sang file Epub, bước tiếp theo để sách có thể hiển thị trên các thiết bị đọc sách như iTunes,… là sử dụng các công cụ của chính iTunes hoặc iTools 4 để xuất file Epub của bạn thành Ebook tương thích với các thiết bị điện tử đọc sách.
5. Đưa Ebook lên các nhà sách và thương mại điện tử
Cuối cùng, khi bạn đã có file ebook thích hợp với các thiết bị đọc sách, hãy cho độc giả biết đến mà mua sách bằng cách đưa sách của bạn lên các nhà sách online như Amazone, Google book,… Công đoạn này khá dễ dàng nếu sách của bạn là sách có bản quyền và có giấy phép xuất bản.
Có nên xuất bản sách điện tử không?
Sau những phân tích trên, đặc biệt là thị trường sách điện tử đang phát triển tại Việt Nam và trên thế giới, xu hướng đọc sách điện tử ngày càng được nhiều độc giả lựa chọn. Các tác giả hoàn toàn nên xuất bản sách điện tử để độc giả có thể tiếp cận và đọc sách dễ dàng hơn.
Có thể nhiều tác giả e ngại về vấn đề sách lậu, sách nhái không bản quyền, tuy nhiên không riêng sách điện tử ebook mà kể cả sách giấy cũng đang gặp tình trạng đáng buồn này. Do đó, các tác giả nên tìm hiểu kỹ càng trước khi quyết định.
Những hành vi bị cấm trong hoạt động xuất bản
Theo Luật xuất bản 2012, những hành vi sau đây bị nghiêm cấm:
a) Xuất bản mà không đăng kí, không có quyết định xuất bản hoặc không có giấy phép xuất bản;
b) Thay đổi, làm sai lệch nội dung bản thảo đã được kí duyệt hoặc bản thảo tài liệu không kinh doanh có dấu của cơ quan cấp giấy phép xuất bản;
c) In lậu, in giả, in nối bản trái phép xuất bản phẩm;
d) Phát hành xuất bản phẩm không có nguồn gốc hợp pháp hoặc chưa nộp lưu chiểu;
đ) Xuất bản, in, phát hành xuất bản phẩm đã bị đình chỉ phát hành, thu hồi, tịch thu, cấm lưu hành, tiêu hủy hoặc nhập khẩu trái phép;
e) Các hành vi bị cấm khác theo quy định của pháp luật.
DIMI BOOK tư vấn xuất bản và biên tập sách uy tín
DIMI BOOK là đơn vị chuyên tư vấn xuất bản sách từ A tới Z chuyên nghiệp và uy tín cho tác giả. Đến với chúng tôi, bất kỳ những người yêu viết lách nào cũng có thể ra mắt ấn phẩm riêng của bản thân mình thật hấp dẫn!
Các dịch vụ DIMI BOOK cung cấp gồm:
- Chấp bút sách
- Đăng ký bản quyền tác giả sách
- Biên tập sách tiêu chuẩn
- Dàn trang
- Thiết kế bìa thu hút độc giả
- In ấn tối ưu chi phí
- Truyền thông sách
Tham khảo thêm các hình thức xuất bản sách khác:
- Sách giấy và các hình thức trình bày cần biết cho tác giả
- Sách nói: Thị trường, vấn đề bản quyền và quy trình sản xuất
- Cách Chọn Đúng Thị Trường Tiềm Năng Cho Cuốn Sách Của Bạn
Nếu bạn là cây bút lần đầu xuất bản sách hay đã là tác giả sách hoàn toàn có thể liên hệ với chúng tôi. DIMI BOOK luôn sẵn sàng hỗ trợ và đưa ra những lời khuyên hữu ích nhất cho bạn. DIMI BOOK mang trong mình sứ mệnh kết nối tác giả và nhà xuất bản giúp làm giàu thêm giá trị và màu sắc cho kho tàng tri thức Việt, chắc chắn sẽ làm hài lòng các tác giả.
Nguồn tham khảo: vnexpress.net, dangcongsan.vn,…
