Theo VTC News, cách đây 10 năm, sách điện tử từng xuất hiện rầm rộ tại Việt Nam như một đợt sóng lớn, nhưng sau đó chìm dần vì nhiều lý do và mới xuất hiện trở lại 3 năm gần đây. Chỉ riêng 3 nền tảng sách điện tử và sách nói lớn nhất tiếp cận tới 25 triệu độc giả trong năm 2022. Trong năm 2022, sách điện tử tăng trưởng tới gần 50% so với năm trước đó.
Cùng với sự phát triển của công nghệ cùng sự tiện lợi của sách nói, dạng sách này đang và sẽ phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai. Cùng DIMI BOOK tìm hiểu về sách nói, quy trình xuất bản sách nói bản quyền và vấn đề bản quyền của sách nói trong bài viết sau nhé!
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Sách nói là gì?
Sách nói, tên tiếng Anh là Audiobook, là loại sách có nội dung tồn tại ở định dạng âm thanh, có đầy đủ bản quyền như sách giấy. Tương tự như ebook, sách nói được sử dụng cho các thiết bị điện tử, thích hợp với hầu hết các thiết bị và đầu ra âm thanh hiện nay. Nói đơn giản, sách nói tương tự như nghe nhạc. Đặc điểm và cũng là ưu điểm nổi bật được yêu độc giả yêu thích định dạng sách nói là dễ dàng nghe được nội dung mà vẫn rảnh tay. Độc giả vừa có thể vừa nấu ăn, làm vườn, đi tàu, đi xe buýt,… và nghe sách.
Những năm gần đây, sách nói đang phát triển mạnh mẽ trên thế giới và Việt Nam. Kể đến các ứng dụng sách nói đang được dùng phổ biến như Fonos, Voiz FM, Google play sách,… được nhiều bạn trẻ thuộc thế hệ GenZ của Việt Nam đón nhận. Sách nói hiện nay đang được xem là xu hướng của giới trẻ, là cách thuận tiện giúp những độc giả trẻ tuổi đọc sách nhiều hơn.
Thị trường xuất bản sách nói ở Việt Nam hiện nay
Năm 2020, lần đầu tiên Ngày sách Việt Nam được tổ chức hoàn toàn trên không gian mạng, tại sàn thương mại điện tử book365.vn của Bộ Thông tin và Truyền thông. Hội sách trực tuyến năm đó đã ghi nhận tới gần 2 triệu lượt xem, trong đó có tới 6.000 đơn đặt mua sách và hơn 10.000 cuốn sách được chuyển tới tay độc giả.
Các kênh xuất bản sách nói bản quyền tại Việt nam
Nếu bạn là một người thường xuyên nghe sách nói, chắc chắn bạn đã nằm lòng những cái tên được yêu thích như Spotify, Fonos, Voiz FM, Google Play sách, Youtube,… Ngoài ra, cũng có nhiều ứng dụng sách nói khác chia sẻ sách trả phí và miễn phí được độc giả sử dụng. Tùy vào chất lượng của kênh hay đúng hơn là giọng đọc, mức giá sách sẽ khác nhau. Nếu bạn đang muốn sản xuất sách nói, hãy tham khảo tất cả các kênh sách nói phổ biến hiện nay và chọn hướng đi phù hợp cho bản thân nhé.
Thực trạng vi phạm bản quyền sách nói trên các nền tảng trực tuyến ở Việt Nam
Như thế nào là nội dung sách nói bản quyền? Ngày nay, ai cũng biết: “sách đi đôi với bản quyền”! Bởi như đã nêu trên, trước khi một cuốn sách chính hãng được xuất bản đều được đăng ký bản quyền sở hữu nội dung sáng tác. Quyền được sở hữu nội dung sáng tác của tác giả, nhà xuất bản hay đối tượng khác hợp pháp là một sự công nhận “của cải phi vật chất” và bảo vệ chất xám của tác giả, giúp tránh bị đánh cắp, dùng bất hợp pháp để trục lợi cá nhân khi bản thân kẻ đó không bỏ thời gian và tâm huyết để sáng tác. Do đó, một nội dung sách nói có bản quyền là nội dung đã được phép sử dụng hợp pháp, được sự đồng ý/ cho phép sử dụng từ người sở hữu bản quyền sách.
Tuy nhiên, thực trạng hiện thay cho thấy có nhiều sách nói chưa có bản quyền vẫn còn tồn tại. Khoảng 7 – 8 năm trước đây, khi sách nói mới nổi thu hút rất nhiều người quan tâm, sách nói không có bản quyền (sách nói lậu) tràn lan trên các app sách nói, Youtube,… Sau đó, vấn đề bản quyền sách nói được chú trọng, sách nói lậu bị gỡ và không còn tồn tại. Nhờ đó mà cho đến nay, sự phát triển của các định dạng sách đều được quan tâm và bảo vệ bản quyền, các hình thức sử dụng bất hợp pháp đều được xử lý.
Cách bảo vệ bản quyền sách nói
Tình trạng sách lậu, sách nhái vi phạm bản quyền không chỉ tồn tại ở dạng sách nói mà cả sách giấy, ebook. Đây là thực trạng không khó để nhìn thấy, chỉ cần truy cập vào các trang mạng xã hội hay ứng dụng sách để tìm kiếm sách nói free, bạn có thể nghe được nhiều cuốn sách mà không cần trả chi phí, không tìm hiểu được kênh đó đã có bản quyền hay chưa.
Tôn trọng bản quyền sách nói được độc giả Việt Nam và thế giới rất quan tâm, bởi lựa chọn sách bản quyền thể hiện sự văn minh của độc giả, vừa thể hiện sự mến mộ và ủng hộ tác giả. Mỗi người hành động một chút trong việc ủng hộ sách bản quyền sẽ góp phần xây dựng văn hóa đọc văn minh trong cộng đồng.
Ngoài những thực trạng buồn về vi phạm bản quyền sách nói và cách dạng sách khác, cũng không thể phủ nhận ý thức và tình yêu của cộng đồng độc giả dành cho sách bản quyền và bản quyền tác giả. Các độc giả trưởng thành, các bạn trẻ hay học sinh đều hiểu được giá trị của bản quyền và việc bảo vệ bản quyền sách. Không ít lần cộng đồng được thấy những bài báo triệt phá sách lậu, phản ánh hay tẩy chay sách lậu được kêu gọi.
Hằng năm, để kỷ niệm ngày văn hóa đọc và bản quyền tác giả, nhiều hoạt động và sự kiện được ngành sách tổ chức để đẩy lùi sách lậu, nâng cao nhận thức về sách và giữ gìn văn hóa đọc văn minh hơn. Có thể thấy rằng, ngành sách và độc giả vẫn luôn quan tâm, ủng hộ sách bản quyền, phê phán các hành vi vi phạm bản quyền của sách.
Quy trình và thủ tục xuất bản sách nói bản quyền
Thông thường, những đơn vị có nền tảng sách nói trực tuyến lớn cung cấp sách nói bản quyền ra thị trường, sau khi mua bản quyền sách. Quy trình và thủ tục xuất bản sách nói bản quyền chúng tôi chia sẻ sau đây giúp độc giả hiểu hơn về quá trình sản xuất ra một cuốn sách nói. Đồng thời, cung cấp thông tin cho những cá nhân hoặc đơn vị khác cũng muốn thương mại sách nói bản quyền.
Xin bản quyền sách
Mỗi một cuốn sách chính hãng đều có bản quyền, sau đi đã chọn được những cuốn sách muốn chuyển sang sách nói, bạn liên hệ tới nhà phát hành sách để mua bản quyền của sách. Đi kèm với giai đoạn này là những giấy tờ công nhận bạn có quyền sử dụng nội dung sách cho mục đích làm sách nói.
Sản xuất sách nói
Để tạo ra những cuốn sách nói hấp dẫn, bạn cần có những công cụ thu âm, chỉnh sửa âm thanh,… Bên cạnh đó, lựa chọn một vài nền tảng chia sẻ âm thanh để tạo kênh sách nói của mình cũng cần được cân nhắc. Thông thường, nhiều cá nhân chọn Spotify, Youtube để sản xuất sách nói, nhờ sự phổ biến của ứng dụng và cách thức sử dụng dễ dàng.
Những hành vi bị cấm trong hoạt động xuất bản sách
Theo Luật xuất bản 2012, nghiêm cấm thực hiện các hành vi sau đây:
a) Xuất bản mà không đăng ký, không có quyết định xuất bản hoặc không có giấy phép xuất bản;
b) Thay đổi, làm sai lệch nội dung bản thảo đã được ký duyệt hoặc bản thảo tài liệu không kinh doanh có dấu của cơ quan cấp giấy phép xuất bản;
c) In lậu, in giả, in nối bản trái phép xuất bản phẩm;
d) Phát hành xuất bản phẩm không có nguồn gốc hợp pháp hoặc chưa nộp lưu chiểu;
đ) Xuất bản, in, phát hành xuất bản phẩm đã bị đình chỉ phát hành, thu hồi, tịch thu, cấm lưu hành, tiêu hủy hoặc nhập khẩu trái phép;
e) Các hành vi bị cấm khác theo quy định của pháp luật.
DIMI BOOK tư vấn xuất bản và biên tập sách uy tín
Theo những gì bài viết đã chia sẻ, xu hướng xuất bản sách nói ngày càng phát triển mạnh mẽ. Không chỉ tác gỉ và nhà xuất bản quan tâm tới vấn đề bản quyền sách mà cộng đồng những người yêu thích đọc sách cũng đang tích cực góp phần thúc đẩy văn hóa đọc sách bản quyền, tẩy chay sách vi phạm. Ngành sách và xuất bản luôn nỗ lực để giúp lĩnh vực phát triển hiệu quả hơn, bảo vệ kho tàng tri thức – văn hóa Việt tích cực hơn.
DIMI BOOK tự hào là một đơn vị ngành xuất bản sách, chúng tôi là đơn vị chuyên tư vấn xuất bản sách chuyên nghiệp và uy tín cho tác giả. Bên cạnh đó, chúng tôi còn cung cấp dịch vụ chấp bút sách dành cho những người muốn xuất bản sách nhưng thời gian eo hẹp, công việc bận rộn,… không có thời gian viết sách.
Các dịch vụ DIMI BOOK cung cấp gồm:
- Chấp bút sách
- Đăng ký bản quyền tác giả sách
- Biên tập sách tiêu chuẩn
- Dàn trang
- Thiết kế bìa thu hút độc giả
- In ấn tối ưu chi phí
- Truyền thông sách
Nếu bạn là cây bút lần đầu xuất bản sách hay đã là tác giả sách, bạn hoàn toàn có thể liên hệ với chúng tôi để được tư vấn. DIMI BOOK luôn sẵn sàng hỗ trợ và đưa ra những lời khuyên hữu ích nhất cho bạn.
Tham khảo thêm các hình thức xuất bản sách khác:
- Sách giấy và các hình thức trình bày cần biết cho tác giả
- Sách điện tử là gì? Tiềm năng, điều kiện và cách xuất bản
- Cách Chọn Đúng Thị Trường Tiềm Năng Cho Cuốn Sách Của Bạn
DIMI BOOK tôi luôn mang trong mình sứ mệnh nâng cao nhận thức của cộng đồng với lĩnh vực sách, kết nối tác giả và nhà xuất bản giúp làm giàu thêm giá trị và màu sắc cho kho tàng tri thức Việt.
Nguồn tham khảo số liệu: https://vtc.vn,…
